Poliüretanlar, polimerlerin bir türüdür ve kimyasal olarak bir ester grubunu içeren bir yapıya sahiptirler. Genel olarak, poliüretanların yapısı şu iki ana bileşenden oluşur: bir izosiyanat grubu ve bir poliol grubu. Bu iki bileşen, bir polimerizasyon reaksiyonu ile bir araya getirilerek poliüretanın oluşmasını sağlar.
- İzosiyanat Grubu (NCO): İzosiyanatlar, genellikle iki veya daha fazla NCO grubuna sahip olan kimyasal bileşiklerdir. Bu izosiyanatlar, poliüretan sentezi sırasında reaktan olarak kullanılır. Örneğin, metilen difenil diizosiyanat (MDI) ve polifenil-polimetil poliizosiyanatlar sıkça kullanılan izosiyanat türlerindendir.
- Poliol Grubu (OH): Polioller, birden fazla hidroksil (-OH) grubuna sahip olan bileşiklerdir. Polioller, izosiyanatlarla reaksiyona girerek poliüretan zincirini oluştururlar. Örneğin, polietilen glikol, poliproplen glikol, polieter polioller ve poliester polioller, poliüretan sentezinde kullanılan poliol türlerindendir.
Reaksiyon sırasında izosiyanatlar ve polioller bir araya geldiğinde, bir poliüretan zinciri oluşur. Bu reaksiyon genellikle ısı ve/veya bir katalizörün etkisiyle gerçekleşir. Ayrıca, çeşitli katkı maddeleri kullanılarak poliüretanın özellikleri ayarlanabilir. Örneğin, köpük oluşturmak için su kullanılabilir.
Genel reaksiyon şeması şu şekildedir:
I˙zosiyanat (NCO) + Poliol (OH)→Poliu¨retan
Bu reaksiyon sonucunda oluşan poliüretan, farklı form ve özelliklere sahip olabilir ve bu nedenle çeşitli endüstriyel uygulamalarda kullanılabilir.
